حتما در تبلیغات ها شنیده اید که سطوحی که در برابر آب و خاک مقاوم تر هستند معمولا از نانو ساخته و یا با نانو کاور شده اند؛ اما روکش نانویی چیست؟
روکش‌های نانویی سپر نامرئی
تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا برخی از سطوح آنقدر تمیز و مقاوم هستند؟ یا چرا برخی از مواد در برابر آب و خاک مقاوم‌تر از بقیه هستند؟ پاسخ بسیاری از این سوال‌ها را میتوان در دنیای شگفت‌انگیز نانوتکنولوژی و به ویژه روکش‌های نانویی جستجو کرد. روکش‌های نانویی، لایه‌های بسیار نازکی هستند که با استفاده از ذرات بسیار ریز (نانوذرات) ساخته می‌شوند و خواص سطحی مواد را به شدت بهبود می‌بخشند.
روکش نانو چیست؟
برای درک بهتر روکش‌های نانویی، تصور کنید که می‌خواهید یک سیب را برای مدت طولانی تازه نگه دارید. یک راه این است که آن را با یک لایه نازک و شفاف بپوشانید تا از تماس با هوا و باکتری‌ها جلوگیری کند. روکش‌های نانویی نیز به همین شکل عمل می‌کنند، اما با این تفاوت که لایه محافظ آن‌ها بسیار نازک‌تر و قوی‌تر است. این لایه‌ها با استفاده از فناوری نانو ساخته می‌شوند و از ذراتی با ابعاد بسیار کوچک‌تر از یک تار مو تشکیل شده‌اند.
مواد ساخت نانو
در اصل موادی که از آن ها نانو به دست می آید کریستال ها یا دانه های نانومتری هستند که هر یک از اتم های آن از لحاظ ساختاری یا ترکیب شیمیایی با یکدیگر متفاوت هستند. یکی از نکات مهم و پراهمیت این است که همه مواد از جمله فلزات، نیمه هادی‌ها، شیشه‌ها، سرامیک ها و پلیمرها در ابعاد نانو می‌توانند وجود داشته باشند.
مزایای روکش‌های نانویی
- مقاومت در برابر آب و لکه: روکش‌های نانویی باعث می‌شوند که سطح مواد آب‌گریز و روغن‌گریز شود. به عبارت دیگر، آب و روغن روی سطح این مواد پخش نمی‌شوند و به راحتی پاک می‌شوند.
- مقاومت در برابر سایش و خراش: این روکش‌ها باعث افزایش سختی و مقاومت سطحی مواد می‌شوند و از آن‌ها در برابر سایش و خراش محافظت می‌کنند.
- مقاومت در برابر خوردگی: روکش‌های نانویی می‌توانند از فلزات در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت کنند.
- خاصیت ضد باکتریایی: برخی از روکش‌های نانویی دارای خاصیت ضد باکتریایی هستند و از رشد باکتری‌ها روی سطوح جلوگیری می‌کنند.
- شفافیت و زیبایی: روکش‌های نانویی معمولاً شفاف هستند و ظاهر مواد را تغییر نمی‌دهند.
- طول عمر بالا: این روکش‌ها بسیار مقاوم هستند و طول عمر مواد را افزایش می‌دهند.
کاربردهای روکش‌های نانویی
- روکش‌های نانویی کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند، از جمله:
- صنعت خودرو: برای محافظت از بدنه خودرو در برابر خوردگی، خراش و آلودگی
- صنعت ساختمان: برای آب‌بندی و محافظت از سطوح مختلف مانند سنگ، کاشی، شیشه و چوب
- صنعت نساجی: برای ایجاد خاصیت ضد آب و لکه روی پارچه‌ها
- صنعت الکترونیک: برای محافظت از قطعات الکترونیکی در برابر رطوبت و خوردگی
- صنعت پزشکی: برای ساخت ابزارهای پزشکی با خاصیت ضد باکتریایی
- صنعت هوافضا: برای کاهش وزن و افزایش مقاومت مواد مورد استفاده در هواپیماها و ماهواره‌ها
کاربرد روکش نانو در خدمات آب‌بندی
روکش‌های نانو به دلیل خواص منحصر به فردی که دارند، در حوزه خدمات آب‌بندی تحول شگرفی ایجاد کرده‌اند. این روکش‌ها با ایجاد یک لایه محافظ بسیار نازک و مقاوم روی سطوح، از نفوذ آب و رطوبت به داخل مواد جلوگیری می‌کنند، این مواد میتواند در ساخت استخر مورد استفاده قرار گیرد.
مزایای استفاده از روکش نانو در آب‌بندی
افزایش مقاومت در برابر آب و رطوبت: روکش‌های نانو با ایجاد خاصیت آب‌گریزی روی سطوح، مانع از نفوذ آب و رطوبت به داخل مواد می‌شوند. این ویژگی به ویژه در سطوحی مانند سنگ، کاشی، سیمان و چوب بسیار مفید است و میتوان از این ماده در ساخت استخر های کشاورزی استفاده کرد.
کاهش نفوذپذیری در برابر آلودگی‌ها: روکش‌های نانو علاوه بر آب، از نفوذ آلودگی‌ها، گرد و غبار و مواد شیمیایی نیز جلوگیری می‌کنند. این امر موجب افزایش طول عمر و حفظ زیبایی سطوح می‌شود.
حفظ ظاهر طبیعی مواد: روکش‌های نانو معمولاً شفاف هستند و پس از اجرا، ظاهر طبیعی مواد را حفظ می‌کنند.
افزایش دوام و طول عمر مواد: با ایجاد یک لایه محافظ، روکش‌های نانو از فرسایش و تخریب مواد در اثر عوامل محیطی مانند باران، برف، یخ‌زدگی و اشعه UV جلوگیری می‌کنند.
تسهیل تمیز کردن سطوح: سطوحی که با روکش نانو پوشش داده شده‌اند، به راحتی تمیز می‌شوند و لکه‌ها و آلودگی‌ها به راحتی از روی آن‌ها پاک می‌شوند.
مقاومت در برابر رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها: برخی از روکش‌های نانو دارای خاصیت ضد میکروبی هستند و از رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها روی سطوح جلوگیری می‌کنند.
کاربردهای خاص روکش نانو در آب‌بندی
آب‌بندی نماهای ساختمان: روکش‌های نانو برای محافظت از نماهای ساختمان در برابر نفوذ آب، رطوبت و آلودگی بسیار مناسب هستند.
آب‌بندی سرویس‌های بهداشتی و حمام: این روکش‌ها برای آب‌بندی سطوحی مانند کاشی، سرامیک و سنگ در سرویس‌های بهداشتی و حمام بسیار کاربردی هستند.
آب‌بندی پشت بام‌ها: روکش‌های نانو از نفوذ آب به داخل سازه و ایجاد نم و رطوبت جلوگیری کرده و از این رو برای آب‌بندی پشت بام‌ها بسیار مناسب هستند، در ساخت روف گاردن می توان از این ماده استفاده کرد.
آب‌بندی استخرها: این روکش‌ها برای آب‌بندی استخرها و جلوگیری از نشت آب بسیار مؤثر هستند و میتوان از این ماده برای آب بندی حوضچه های تبخیر استفاده کرد.
آب‌بندی سطوح بتنی: روکش‌های نانو برای محافظت از بتن در برابر نفوذ آب، نمک‌های یخ‌زدا و سایر مواد شیمیایی بسیار مناسب هستند.
آینده روکش‌های نانویی
با پیشرفت فناوری نانو، انتظار می‌رود که کاربردهای روکش‌های نانویی روز به روز گسترده‌تر شود. دانشمندان در حال تحقیق بر روی روکش‌های نانویی هوشمند هستند که بتوانند به طور خودکار به تغییرات محیطی واکنش نشان دهند. همچنین، تلاش می‌شود تا روکش‌های نانویی با هزینه کمتر و به صورت صنعتی تولید شوند.
معرفی روکش های نانو در ژئوخانجانی
روکش‌های نانو به دلیل مزایای فراوانی که دارند، به عنوان یک راهکار بسیار مؤثر برای آب‌بندی سطوح مختلف شناخته شده‌اند. این روکش‌ها با ایجاد یک لایه محافظ بسیار نازک و مقاوم، از نفوذ آب و رطوبت به داخل مواد جلوگیری کرده و طول عمر و دوام آن‌ها را افزایش می‌دهند.
روکش‌های نانویی به عنوان یکی از دستاوردهای مهم فناوری نانو، توانسته‌اند تحول بزرگی در صنایع مختلف ایجاد کنند. این روکش‌ها با ایجاد سطوح مقاوم‌تر، تمیزتر و زیباتر، زندگی ما را آسان‌تر و راحت‌تر کرده‌اند. با توجه به مزایای فراوان و کاربردهای گسترده روکش‌های نانویی، میتوان پیش‌بینی کرد که این فناوری در آینده نقش مهمی در توسعه صنایع مختلف ایفا خواهد کرد.